Kadernota 2022
Vandaag was de raadsvergadering over de kadernota 2022. Daar heeft onze fractievoorzitter Bernadette van der Woude een bijdrage voorgedragen over onze bevindingen betreffende de kadernota. Wat er gezegd is, kunt u onderstaand lezen.
Maar nu eerst: wat is een kadernota nu eigenlijk? De kadernota is een document waarin het college van burgemeester en wethouders een voorstel doet aan de gemeenteraad over welke kaders zij gaan gebruiken voor het opmaken van de begroting. Hierin wordt dus besloten welke thema's prioriteit krijgen bij het opmaken van de begroting en welke thema's extra aandacht krijgen.
De bijdrage
Geachte voorzitter,
Allereerst dankt GroenLinks het college voor deze goed leesbare kadernota. Helder en overzichtelijk. Het eerste wat duidelijk wordt bij het lezen van de nota, samen met de meicirculaire is het feit dat er nog veel onzekerheid bestaat over onder meer de rijksmiddelen voor bodemsanering, BUIG en nieuwe taken. Het college heeft daarom gekozen om nu nog niet tot concrete voorstellen te komen. GroenLinks vond post 7 in het stukje over het actueel perspectief ook wel typerend: de 'PM posten onzekerheden Kadernota 2022' staat heel verrassend op "PM". Bij paragraaf 4.5 zien we ook nog een flink aantal posten die nu nog op "PM" staan. En dat het college nog wel ruimte heeft om bijna 1.4 miljoen te reserveren voor collegebesluiten. Een grote post die daarbij voor GroenLinks in het oog springt is de 194.000 euro bij de wegenruil. Dan komt bij GroenLinks toch de vraag naar boven; Waar 2 ruilen, gaat er 1 huilen?
Ook bij de kosten 'bestrijding eikenprocessierups en versterken biodiversiteit', samen goed voor 125.000 euro, gaan bij ons de wenkbrauwen omhoog. Wij zijn minder positief dan het college zelf over hun beleid hierop. De al vaker benoemde Xentari en ook het bermenbeleid laat ons inziens wel wat te wensen over. Door het veel beter luisteren naar milieuorganisaties en burgerinitiatieven zou dit best minder kunnen. Een andere grote post is de toename van 9% (320.000 euro) bijdrage aan ons zorgenkindje de RUD. Indicatief, dus nog met grote onzekerheid. Vooralsnog gaat men, door te sturen op verminderde afname, uit van 160.000 euro. We blijven het goed in de gaten houden.
GroenLinks is verheugd met de erkenning en het op waarde schatten van het Van Gogh Huis. Het Van Gogh Huis is een uniek mondiaal plekje in Emmen met toegevoegde waarde voor de regio. En Van Gogh schreef zelf al aan zijn broer: "Het is hier zo gans met al dat wat ik mooi vind, het is hier vrede". Wat verder overblijft is een kadernota met allemaal mooie doelen die even mooi klinken: "Een robuuste economische structuur met aantrekkelijk vestigingsklimaat, Versterken relatie tussen inwoner en overheid, verbeteren fysieke en externe veiligheid, jeugdigen die met perspectief kunnen opgroeien, aantrekkelijk openbaar groen…" En zo gaat het lijstje met doelen verder. Dan toch nog even onze overwegingen bij de verschillende programma’s:
Programma 1: Inwoners en bestuur
GroenLinks hecht grote waarde aan de betrokkenheid van onze inwoners. En die zijn zeer betrokken. Als we alleen al naar Oranjedorp kijken zien we dit in de initiatieven. Wat men ook aangeeft is dat het echt belangrijk is om deze partners als gelijkwaardige partner te benaderen. En natuurlijk, zoals ik al eerder heb genoemd: van onderaf.
Programma 2: Economie en werkgelegenheid
GroenLinks ziet een gedreven wethouder die zich sterk maakt voor de Emmense economie. Een goed vestigingsklimaat is gebaat bij goed personeel, voorzieningen en de verbinding met het onderwijs. Met de campus van het Noorden worden hier zeker stappen gezet. Iets waar GroenLinks al heel lang voor pleit. We zijn blij dat dit nu eindelijk echt van de grond lijkt te komen. Op het gebied van duurzame economie, in combinatie met de energietransitie, ziet GroenLinks een mooie kans voor een groep die hier ongewild de dupe van dreigt te worden. Via het Just Transition Fund (JTF) kunnen we hier 2 vliegen in 1 klap slaan. Het budget, bedoeld met 3 doelen: Het verwezenlijken van de energietransitie, Een wendbare arbeidsmarkt en creëren van economisch perspectief. Via onze motie willen we het college oproepen niet alleen in te zetten op het GETEC terrein, maar via dit fonds het mogelijk maken van de noodzakelijke verduurzamingen van de koopwoning voor mensen die niet zelf deze investeringen kunnen doen. En door het betrekken van lokale ondernemers kan het ook als economisch perspectief dienen.
Programma 3: Veiligheid
GroenLinks maakt zich ook zorgen over de opkomende georganiseerde criminaliteit en ondermijning in onze regio. Zeker de betrokkenheid van de jongeren op dit gebied. Dat vraagt om een brede aanpak op verschillende terreinen.
Programma 4: Onderwijs en Jeugd
Behalve de al genoemde campus blijft er onverminderd aandacht nodig voor het vakonderwijs en de ongewilde thuiszitters. Het recht op onderwijs behoort tot de universele recht van het kind. Ook de initiatieven voor en door jongeren blijven onze steun verdienen.
Programma 5: Bouwen, wonen en milieu
GroenLinks kijkt uit naar de concrete voorstellen rond de invoer van het nieuwe Diftar systeem, om mogelijk tot meer reductie van restafval te komen. Verder zijn we benieuwd wat het Regiostedenfonds vanuit de provincie voor Emmen zal gaan betekenen. Aan de hand van het woningmarktonderzoek zijn prognoses voor de toekomst gesteld. Veranderende ambities kunnen zorgen voor veranderende prognoses. Daarom is het zeker van belang om met regelmaat de visie tegen het licht te houden en zo nodig bij te stellen.
Programma 6: Inkomensondersteuning
GroenLinks is altijd uitermate kritisch geweest op het gevoerde participatiebeleid dat naar onze mening nog teveel vanuit wantrouwen is gevoerd. We kijken dus uit naar het nieuwe beleidskader en uitvoeringsplannen. GroenLinks blijft zich ook onverminderd inzetten voor het basisinkomen. We zien steeds meer Nederlandse gemeenten, zoals Utrecht, Wageningen en Maastricht die graag willen experimenteren met dit principe. Ook in andere landen zien we dat het basisinkomen meer vorm krijgt. Wat betreft het toegankelijke minimabeleid hebben we nog wel een vraag aan de wethouder: Een paar jaar terug is de promotor van het kindpakket wegbezuinigd, maar zou het opgepakt worden door de afdeling communicatie. GroenLinks hoort van organisaties dat er nu veel informatie verloren gaat. Wordt er nog wel voldoende over gecommuniceerd?
Programma 7: Openbare ruimte en Verkeer en Vervoer
Een aantrekkelijke stad heeft goede voorzieningen, waaronder Openbaar Vervoer. De verdubbeling bij Emmen Zuid nadert de eindfase, waardoor er eindelijk meer treinen van en naar Zwolle kunnen. Maar mensen wonen zelden op het station, en het aanvullende vervoer moet dus ook goed zijn . Zeker voor de nieuwe aanwas van o.a. studenten naar Emmen. De huidige plek van het centrale busstation voldoet al een tijd niet meer aan de vraag van alle nieuwe voorzieningen. Verplaatsing hiervan naar Emmen Zuid biedt economische mogelijkheden voor de huidige locatie, en ook voor Emmen Zuid als belangrijke HUB zou het een goede ontwikkeling zijn. GroenLinks dient daarom een motie in om het college op te roepen dit vorm te geven.
Programma 8; Sport en Cultuur
Hierbij vraagt GroenLinks nadrukkelijk aandacht voor de Bibliotheek, in samenwerking met de Kunstbeweging. De 2 organisaties hebben grote stappen gemaakt in de samenwerking en gaan zelfs samen verder vanaf 1 januari. En de Bibliotheek is tegenwoordig zoveel meer dan alleen een verzameling boeken. Het is ook een plek van ontmoeting en educatie. Als doel lezen we dat Inwoners van Emmen de Bibliotheek weten te vinden in culturele en maatschappelijke ontwikkeling. Dit moet een mooie plek krijgen in ons centrum, kijk bijvoorbeeld naar het Forum in Groningen. En Emmen heeft aan het Mondriaanplein nog wel een mooie plek die volop mogelijkheden biedt!
Programma 9: Sociaal Domein
Hierbij ontbreekt het volgens ons toch echt wel aan visie. "Een samenhangend aanbod binnen de gemeente". Hoe werkt dit in de praktijk? De verschillende adviesraden hebben helaas voorbeelden genoeg van het onvoldoende werken van de voorzieningen waardoor mensen de weg kwijt raken in het doolhof. Er wordt nog teveel in doelroepen gedacht in
plaats van het individu. "Een goede bereikbare gezondheidszorg voor inwoners". Hoe dan? Sommige dorpen liggen aardig geïsoleerd en openbaar vervoer is gebrekkig. "Iedereen kan meedoen naar vermogen". Graag meet men vermogen af aan percentages. Alleen is dit voor veel personen moeilijk uit te drukken in een vast percentage. Veel werkgevers durven ook niet goed met de mensen in zee te gaan, doordat een ziekte zich niet altijd zo makkelijk laat voorspellen. Het gevolg: de werknemer doet in werkelijkheid niet meer mee. Een simpel voorbeeld van heel dichtbij: een vrouw , die ondanks al haar belemmeringen meedoet naar haar vermogen, maar voor een werkgever vanwege haar ziekte een kostenpost. Dan is het ons inziens wel wat kortzichtig om te stellen dat een betaalde baan eigenlijk de enige manier is om mee te kunnen doen en zodoende uit de armoede en schuldenproblematiek. Wat armoedebeleid kan men misschien eens aankloppen bij de wethouder van Tilburg die een maand vrijwillig in de bijstand zat. Zij weet inmiddels dat zelfs een ei te duur kan zijn.
Programma 10: Bedrijfsvoering
Tijdens onze behandeling van de kadetnota is men in Den Haag nog druk bezig met de vraag wie nou wel of niet met wie wil, dus een regeerakkoord, met de mogelijke gevolgen voor Emmen, laat nog even op zich wachten. De afgelopen tijd worden we ook met regelmaat opgeschrikt door de diverse hacks. Hoe veilig zijn onze digitale systemen? Zijn we goed voorbereid op zulke incidenten?
Voorzitter, zoals ik al begon ligt er een kadernota met een aantal mooie doelen. Nu de concrete voorstellen nog, waarbij we het college uitdagen om vooral uit de eigen comfortzone te kruipen: Zoals Loesje het zegt: Waarom binnen je comfortzone blijven als daarbuiten veel meer te beleven valt.