Stikstof uit Overijssel
Piet Ursem, actief GroenLinks-lid en specialist op het gebied van veenbeheer, vertelde vol vuur over de geschiedenis van het hoogveen. ‘In het verleden werden veengebieden altijd omringd door bossen’, vertelde hij. Maar in de negentiende eeuw verdwenen de bossen omdat de mens het hout nodig had. Het aanleggen van nieuw bos zorgt ervoor dat stikstof en CO2 die via Duitsland uit Overijssel en zelfs Brabant naar het Bargerveen waait, kan worden vastgehouden. ‘De lucht in het gebied is op dit moment zo slecht, dat het inademen ervan gelijk staat aan het roken van vijf sigaretten per dag. Die lucht wordt ook ingeademd door baby’s en kinderen. Geen ouder zou het toestaan dat een kind vijf sigaretten op een dag rookt.’
Watermachine
Het plan omvat op de eerste plaats een omvangrijk meer. Hierin kan maar liefst zes miljoen kubieke meter water worden vasthouden. ‘Dit is groot denken’, reageerde Jan Nicolai, algemeen bestuurder bij waterschap Vechtstromen. ‘Echt groot denken. Als het lukt om dit plan uitgevoerd te krijgen, dan zou dat heel goed zijn voor de waterberging in Drenthe. Op dit moment wordt in de winter veel water afgevoerd naar het westen. Maar in de zomer hebben we juist water te kort. Vanuit het waterschap proberen we water zo lang mogelijk vast te houden. Met een meer kunnen we veel meer water in het gebied houden.’
Met de “watermachine” kan zo in perioden van veel neerslag water worden opgevangen, wat wateroverlast in lagere delen van de regio voorkomt. En in droge perioden is er water beschikbaar om het hoogveengebied nat te houden én boeren te voorzien van water op hun landerijen.
Bargerbos
De tweede component van het plan omvat de aanleg van een bos. Ursem: ‘De biodiversiteit in ons land neemt af. Ook het Bargerveen lijdt zwaar onder de verhoogde concentraties ammoniak en stikstofdioxide. Rond het Bargerveen gelden veel beperkingen voor de landbouw. Boeren hebben daardoor geen ontwikkelkansen in het gebied. Door de aanleg van een bos wordt eerder aan de Natura2000-doelen voldaan. Zo kan Nederland sneller van het slot.
‘We moeten een andere blik op onze ruimte en natuur ontwikkelen. Harmonie creëren tussen onze voedselbehoefte en de noodzaak van een weerbare en diverse natuur. In Nederland beginnen we de waarde van bossen weer in te zien. De CO2-reductie die ze realiseren, de lucht die ze zuiveren, het duurzame materiaal dat ze kunnen leveren en de rol die ze kunnen spelen in onze voedselproductie en recreatie.’
Het nieuwe Bargerbos kan al die rollen vervullen. En tegelijkertijd een beschermende ring rondom het Bargerveen vormen. Er ontstaat dan een gebied waar de planten en bomen elkaar versterken. Een gebied dat een essentiële bijdrage levert aan onze leefomgeving.
‘Zuidoost-Drenthe streeft al decennia naar het verbeteren van de economische kansen van het gebied. Uitbreiding en versterking van de bestaande natuur biedt nieuwe kansen voor recreatie en economische ontwikkeling. Het Hondsrugmeer zet de lijn door van het Willem-Alexander-kanaal om watersport en recreatie succesvol te ontwikkelen.’
Samen verder
Op de lange termijn zal toerisme steeds meer binnen de eigen landsgrenzen en omgeving plaatsvinden. Dit nieuwe gebied kan in het plan van GroenLinks Zuidoost-Drenthe een belangrijke spil worden voor het in stand houden van de regionale economie en het behouden van voorzieningen in de dorpen. Zoals openbaar vervoer, winkels en horeca.
Omwonenden van het gebied stelden kritische vragen tijdens de presentatie van de plannen. Zo vroeg iemand zich af waar de auto’s van alle toeristen geparkeerd zouden worden als het meer in gebruik is. Statenlid Ewoud Bos was blij met deze vraag. ‘Daarmee gaat u er eigenlijk al vanuit dat dit plan een succes wordt. Als GroenLinks zien we natuurlijk liever dat er goed openbaar vervoer komt om mensen naar het gebied te krijgen. Maar als er wel een toeloop van toeristen komt, dan zullen horecabedrijven er zelf wel voor zorgen dat hun gasten netjes kunnen parkeren. Dat regelt zichzelf wel.’
Een andere omwonende vroeg zich af hoe de waterstanden zich gaan ontwikkelen: wordt het af en toe niet te nat? Dat is nou precies wat de watermachine doet: die reguleert de waterstanden, zodat het nooit te nat en ook nooit te droog wordt. Mooier kan toch niet?
Slot- en tevens hamvraag van een omwonende: wie pakt de draad nu op en zorgt ervoor dat dit mooie plan tot ontwikkeling komt? GroenLinks lijsttrekker Sam Pormes beloofde zich sterk te maken voor een “denkdag” waar organisaties -denk aan Staatsbosbeheer, LTO, gemeente, provincie, waterschap-, maar juist ook bewoners kunnen komen denken en praten over het plan. Samen de handen ineen slaan; there is no alternative (vrij naar mevrouw Thatcher).